Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X
24. Czy historia przynosi podobne przykłady?
Jeśli było niestety wielu papieży, których życie nie było moralnie bez zarzutu, to byli oni wszakże w kwestiach doktryny prawie nienaganni. Mimo wszystko jest kilka przykładów papieży, którzy popadli w błąd albo przynajmniej błąd popierali zamiast go zwalczać. Byli to papieże: Liberiusz, Honoriusz I i Jan XXII.
Papież Liberiusz ugiął się pod naciskiem arian, którzy zaprzeczali Bóstwu Chrystusa, ekskomunikował w 357 r. biskupa Atanazego, najgorliwszego obrońcę nauki katolickiej, oraz podpisał dwuznaczne wyznanie wiary38. Atanazy jest dziś czczony przez Kościół jako święty, papież Liberiusz natomiast nie.
W VII w. patriarcha Konstantynopola Sergiusz był wyznawcą herezji monoteletyzmu. Ta błędna nauka głosiła, że w Chrystusie jest tylko jedna wola, podczas gdy naprawdę Chrystus posiada dwie wole – boską i ludzką. Sergiuszowi udało się oszukać i zdobyć dla siebie papieża Honoriusza I. Wydaje się wprawdzie, że Honoriusz nie rozumiał właściwie całej sprawy i zbył ją jako spór teologów, a więc nie bronił błędnej nauki Sergiusza. Mimo wszystko stanął jednak po jego stronie i nakazał milczenie św. Sofroniuszowi, który bronił sprawy katolickiej. Dlatego papież Honoriusz został potępiony przez papieża Leona II39.
Interesującym przykładem jest też Jan XXII, który bronił fałszywej tezy, jakoby dusze zmarłych doczekiwały się błogosławionej wizji Boga, a więc pełnej szczęśliwości, dopiero po Sądzie Ostatecznym. Do tego czasu miałyby one posiadać tylko wizję Chrystusowego człowieczeństwa. Podobnie demony i potępieni ludzie mieliby wieczną karę piekła ponosić dopiero po Sądzie Ostatecznym. Jan XXII miał pokorę dać się o swym błędzie pouczyć i odwołał go 3 grudnia 1334 r., na jeden dzień przed swą śmiercią40.
Po tych przykładach, a zwłaszcza po przykładzie św. Atanazego, widać, że pojedynczy biskup może mieć rację choćby nawet przeciw papieżowi.