Bractwo Kapłańskie Świętego Piusa X
św. Klemensa I, papieża i męczennika [3 kl.]
Katechizm o kryzysie w Kościele (2001)

55. Kto zaprzeczał, że Msza św. jest ofiarą?

Ofiarny charakter Mszy św. był przez ponad 1000 lat nie kwestionowaną prawdą wiary chrześcijan. Dopiero w XII w. niektóre sekty zaczęły zaprzeczać tej prawdzie. Jednak przede wszystkim Marcin Luter, a razem z nim cały protestantyzm doprowadził do odstępstwa wielu chrześcijan od tego dogmatu.

Luter nie negował pewnej rzeczywistej obecności Chrystusa w sakramencie Eucharystii, choć nie rozumiał jej w sensie katolickim. Tym, co negował i co określał najgorszymi wyrażeniami, była nauka o ofierze Mszy św.

Ofiarny charakter Mszy wynika wyraźnie ze źródeł objawienia. Jako pierwsze na przyszłą ofiarę wskazuje proroctwo Malachiasza: „Bo od wschodu słońca aż do zachodu wielkie jest imię moje między narodami i na każdym miejscu poświęcają i składają imieniu memu ofiarę czystą” (Mal 1,11). Żydzi mieli tylko jedno miejsce, w którym zgodnie z prawem mogli składać ofiary, a mianowicie świątynię jerozolimską. Dla Nowego Przymierza obwieszcza prorok czystą ofiarę, która będzie celebrowana we wszystkich stronach świata. Od najdawniejszych czasów chrześcijanie rozumieli przez tę ofiarę ofiarę Mszy św. Także ofiara Melchizedecha, który ofiarował chleb i wino (Rdz 14, 18) była figurą ofiary Mszy św. Dlatego Chrystusa nazywa się „kapłanem na wieki według porządku Melchizedecha” (Żyd 6, 20), gdyż ofiara, którą ustanowił, dokonuje się pod postaciami chleba i wina.

Chrystus przy ustanowieniu Mszy używa terminów ofiarnych: „Ciało, które się za was daje – Krew, która się wylewa na odpuszczenie grzechów”. Te wyrażenia podane są w czasie teraźniejszym (tak jest w oryginalnym tekście greckim; przekład Wulgaty, a za nim wiele innych, wprowadza tu czas przyszły – przyp. tłum.), odnoszą się więc do teraźniejszej czynności Ostatniej Wieczerzy. Jest to szczególnie widoczne u Łukasza Ewangelisty, gdzie mowa jest o wylaniu kielicha.

Także św. Paweł w I liście do Koryntian przeciwstawia „stół Pański” „stołowi czartowskiemu”. Przez „stół czartowski” rozumie on udział w ofiarach pogańskich i chce przez to powiedzieć, że ci, którzy uczestniczą w ofiarach pogańskich, nie mogą mieć udziału w ofierze Chrystusa – i odwrotnie. Jak przez „stół czartowski” należy rozumieć pogańskie ofiary, tak przez „stół Pański” trzeba rozumieć ofiarę chrześcijańską (por. 1 Kor 10, 18-21). W liście do Żydów (13, 10) mówi św. Paweł: „Mamy ołtarz, z którego nie mają prawa jeść ci, co przybytkowi (tj. kultowi żydowskiemu – przyp. aut.) służą”.

Byłoby osobliwe, gdyby tak wiele ofiar Starego Przymierza nie miało odpowiednika w Nowym Przymierzu. Wówczas wszystkie religie miały ofiary i religia bez ofiary nie byłaby w ogóle wyobrażalna. Dlatego także najstarsze źródła kościelne zawsze mówią o Eucharystii jako o ofierze. Tak np. Didache (napisane ok. r. 100 po Chr.): „W dzień Pański zbierajcie się, łamcie chleb i czyńcie dzięki, wyznawszy wasze grzechy, aby wasza ofiara była czysta100. Ta ofiara jest też wyraźnie przedstawiona jako ta, którą przepowiedział Malachiasz. Papież Klemens (92–101) pisze: „Pan nakazał dokonywać ofiar i nabożeństw w przepisanych czasach i godzinach101. Św. Cyprian z Kartaginy († 258) poświęca swój LXIII list nauce o ofierze Mszy św. podkreślając, że Chrystus ofiarował Ojcu jako żertwę swe Ciało i swą Krew (nr 4), że nakazał celebrować tę ofiarę na swą pamiątkę (nr 14) i że kapłan działa jako zastępca Chrystusa (nr 9). Szczególnie piękne jest też słowo św. Grzegorza z Nazjanzu († 390). Wzywa on kapłana: „Pobożny człowieku, nie ustawaj modlić się i błagać za mną, kiedy przez swe słowo sprowadzasz Słowo, kiedy w bezkrwawy sposób dzielisz Ciało i Krew Pańską, czyniąc użytek ze słowa (słów konsekracji – przyp. aut.) jak z miecza102. Tutaj całkiem wyraźnie przedstawiona jest nauka o bezkrwawym ofiarowaniu Chrystusa przez oddzielenie Jego Ciała i Krwi wskutek podwójnej konsekracji.

Te i inne niezliczone inne cytaty pokazują wyraźnie, że zaprzeczanie ofiarnemu charakterowi Mszy św. było odstępstwem od nauki chrześcijańskiej.

Przypisy

  1. Didachec. 14. RJ 8.
  2. I list do Koryntian c. 14. RJ 19.
  3. CLXXI list, ad Amphilochium, RJ 1019.
Katechizm o kryzysie w Kościele (2001)